De eenheid in het geding

logo

De eenheid in het geding

Woord vooraf

Het hier voorliggende boekje, of liever gezegd: pamflet, van ds. B.A. Venemans stelt zich ten doel enig inzicht en voorlichting te bieden inzake het politieke spreken en denken van Karl Barth. De Protestantse Stichting tot Bevordering van het Bibliotheekwezen en de Lectuurvoorziening in Nederland, die sinds kort onder de naam Publivorm uitgeeft, deed er goed aan de uitgave van dit geschrift mogelijk te maken en te verzorgen. Want het betreft hier voor-lichting in de oorspronkelijke zin van dit woord. Het boekje wil de lezer, de gemeente, de homo politicus in het bijzonder, een licht vóór houden, een lamp voor de voet, bij het schijnsel waarvan wegen zichtbaar worden, weggetjes, paden, een patroon van beslissingen, in een jungle van politieke onbeslistheid en onberadenheid – wegen die geen ‘Holzwege’, maar uitwegen pretenderen te zijn. Daarom is dit boekje, dit ‘pamflet’ van zulk een groot gewicht.

De voorlichting betreft de politieke beslissingen van Karl Barth direct na de oorlog inzake de herbewapening van Duitsland, de koude oorlog, maar vooral inzake de politieke dienst van de gemeente. Het vóórlicht in deze voorlichting wordt gevormd door de in 1952 door Karl Barth geschreven brochure: Over de politieke beslissing in de eenheid van het geloof, naar aanleiding van de discussie in Duitsland over het vraagstuk van de herbewapening. Het boekje is veel meer dan een historisch verslag, ook al blijft het vertoog dicht tegen de bronnen aan. Over de politieke nuchterheid gaat het. Politiek is en blijft politiek. Niet meer en niet minder. Over het onderscheiden der geesten gaat het. Over de politieke beslissingen die vallen – en moeten vallen telkens weer -, vanuit de ene geschiedende waarheid. Over de bewegende waarheid zelf, die nooit enkel gave is, maar tegelijk opgave. Over de strijd ook om het rechte geloof, zonder welke de gemeente geen gemeente is en het politieke ethos verstikt in het moeras van ideologische uniformiteit of in een tot niets verplichtende rationalistische pluriformiteit.

Het gaat over het nieuwe politieke zintuig en de bijbehorende lef, die ontstaat als de nevelen van de nihilistische scepsis optrekken en de gemeente weer hoort naar het Woord! Over de kracht van het politieke getuigenis dat alleen overtuigend is op voorwaarde dat het wordt gedragen en voortbewogen door de passaat-wind, opstekend uit de hogere lucht van de totale en definitieve verzoening van God en wereld in Jezus Christus. Over de vreugde van dit getuigenis, maar dan ook over de strengheid ervan, die de strengheid is der Liefde. Over het onvermijdelijk onbegrip tenslotte en de eenzaamheid die het mede tot gevolg heeft.

Kortom een klein, schitterend boekje, waarvan een onweerstaanbaar appèl uitgaat in de verstrooiing en stuurloosheid waarvan onze gemeenten momenteel schijnen te zijn prijs gegeven. Appèl tot de eenheid en de eenvoud van het geloof. Het te wagen en te willen met Jezus Christus alléén. Resoluut een einde te maken met de tweeslachtigheid van onze kerkelijke theorie en praxis en zo eerst recht aan onze politieke traagheid en besluiteloosheid.

Daarom een actueel pamflet, een kleine handleiding om in de verwarring en onzekerheid, ons mede bereid door de politieke omwentelingen van onze dagen, richting ‘Weisung’ en courage te bieden aan armen van geest en zich politiek onmondig wanende sceptici. Actueel, omdat juist nú, nu zich herschikkingen voordoen van kolossale omvang in de Europese politiek, maatschappij en cultuur, het politieke ethos van de gemeente niet gemist kan worden.

Amsterdam, augustus 1989 Nico T. Bakker

Pagina's: 1 2 3 4 5 6 7 8