MACAU – HETEROTOPIA

De term heterotopie is door filosoof Michel Foucault geïntroduceerd als tegenhanger van de utopie. Het begrip is al in verband gebracht met de kerk. Zowel utopie als heterotopie zijn andere plaatsen, maar er is een verschil. De hetero-topie is werkelijk, de utopie is vluchtig. De utopie is de ideale wereld, waarnaar we op zijn hoogst onderweg zijn; de heterotopie is de werkelijke wereld, fragment van een ten dele gerealiseerde utopie. De utopie is oneindig, eeuwig en gericht op het grootst mogelijke geluk voor zoveel mogelijk mensen. De heterotopie echter, is begrensd en bevolkt met mensen met een specifieke leefstijl.

  DE STAD ALS WERELDLANDSCHAP Socioloog Ulrich Beck schetst de overgang van de eerste naar tweede moderniteit als een proces van kosmopolitanisering. Peter Sloterdijk schetst drie fasen van globalisering, waarin ook het perspectief van de kosmopolis centraal staat. In de huidige 3de fase van globalisering is de morfologie van de stad tot schuim vervallen, weLees verder..

  DE STAD VAN HET ANTROPOCEEN Geleerden zeggen dat we aan het eind staan van een tijdperk dat we achteraf kunnen aanduiden als het Antropoceen. Het tijdperk waarin de mens zo drastisch bezig is geweest met aarde en natuur te manipuleren, dat een catastrofe op handen lijkt: verandering van klimaat, einde van de fossiele brandstoffen,Lees verder..

  GEBORGENHEID EN NAOORLOGSE KERKBOUW Wijkgedachte Als antwoord op de sociale contingentie van de stad introduceerde de stedenbouw na de oorlog de geleding van de stad naar wijken en buurten, de zogenaamde Wijkgedachte. De stedenbouw stond niet alleen, ook de kerken maakten dit tot hun project. Men ging, in termen van de filosoof O.F. Bollnow,Lees verder..

  ‘DE EEUWIGE ARCHITECTUUR’ De vooraanstaande architect Granpré Molière (1883 – 1992) maakte deel uit van een groep architecten van rooms-katholieke signatuur, die in veel middelgrote steden belangrijke stedenbouwkundige plannen hebben gerealiseerd. Onder hen ook Pieter Verhagen, met wie Granpré Molière een architectenbureau voerde. De kerk speelde in het leven van deze groep architecten enLees verder..

  ‘IN HOLLAND STOND EEN HUIS’ – Architectuur, moderniteit en contingentie Contingentie is een trefwoord in de reflectie op de moderniteit en het zoeken naar de kern van die moderniteit. Had de 20ste eeuwse moderniteit op de een of andere manier een mogelijkheid gevonden om met onze contingente werke-lijkheid om te gaan, dat breekt onsLees verder..

  JAAR RELIGIEUS ERFGOED VOOR KERKEN, EEN ZEPERD? Het jaar 2008 is het jaar van het religieuze erfgoed. In januari vond de openingsmanifestatie plaats in de Utrechtse Domkerk. Onlangs werden twee landelijke bijstudiedagen gehouden, een over onroerend en een over roerend erfgoed. Tussendoor worden provinciale activiteiten georganiseerd, waaronder in het najaar vrijwilligersdagen. Een speciale stichtingLees verder..

  SCHRAPEN AAN EEN PALIMPSEST – (over Archimedes, de stad en trialectische theologie) Archimedes-Codex Toen mij als dank voor een lezing het boek De Archimedes-Codex (Amsterdam, 2007) cadeau werd gedaan, dacht ik het eerst te moeten plaatsen in de reeks van de Da Vinci-code. Had ik zo slecht gesproken? Maar het boek bleek een serieuzeLees verder..

  SPIRITUALITEIT Het is tegenwoordig een gangbaar woord: spiritualiteit, maar het is moeilijk uit te spreken. Toen ondergetekende tijdens een lezing dit woord probeerde te gebruiken, leidde zijn stotteren ertoe, dat iemand alert en bezorgd met een glaasje water aan kwam dragen. De achtergrond of boodschap van het woord is bekend: er is minder kerkgang,Lees verder..

  OMGAAN MET GODSDIENSTVASTGOED (2) Aspecten van scenariokeuze In het vorige artikel werd geconstateerd, dat de Protestantse Kerk, wat kerkgebouwen betreft, in een te ruime jas zit. De problematiek van behoud, afstoten, her- of meervoudig gebruik stelt zich. Er werd een aantal scenario’s geschetst: alle kerkgebouwen afstoten, veel afstoten, zoveel mogelijk behouden. Keuze van scenario(s)Lees verder..