1
Secularisatie door herbestemming
2
Woning en stad op anderhalve meter
3
Idolaat van Stefan George; Van der Leeuw creëert een held
4
Thuisloosheid, romantiek en de ‘primitieve mens
5
Mensbeschouwing en moderne stad
6
De huisvrouw als regisseuse van het wonen
7
De geloofspraktijk van het moderne wonen
8
Kerkgebouw als leegte
9
Stad, menigte en publieke ruimte
10
Macau – heterotopia
?>

Er is weleens verwarring over het woord kerk. Hebben we het over de gemeente van Christus die in een kerkgebouw bijeenkomt of over dat specifieke gebouw, welke functie dat in de huidige tijd dan ook mag vervullen? Onlangs verscheen Kerkgebouwen (uitgeverij Blauwdruk), voortgekomen uit het Programma Toekomst Religieus Erfgoed van de Rijksdienst voor het CultureelLees verder..

Lees meer

Omdat het buiten onrustig is, adviseert Jesaja in hoofdstuk 26 dat we ons terugtrekken in onze binnenste kamers. Blijf thuis! In Jesaja’s tijd was er de hofwoning. Rondom een hof bevonden zich vertrekken, die niet rechtstreeks in verbinding stonden met de buitenwereld. Later, in de Romeinse tijd, werd in dat hof (atrium) een altaar geplaatst,Lees verder..

Lees meer

Godsdienstwetenschapper en theoloog Gerardus van der Leeuw (1898-1948) werd soms geïnspireerd door opvallende personen uit wetenschap en kunst. Voor zijn godsdienstfenomenologie was dat Christof Meiners, die bekend staat als een van de uitvinders van het racisme en het blanke ras superieur achtte. E.L. Smelik verbaast zich in het voorwoord van de door hem verzorgde heruitgaveLees verder..

Lees meer

Recent onderzoek gaf aan dat wij verlangen naar een ´thuis´. Het heeft te maken met het zoeken naar onze identiteit. Socioloog W.J. Duyvendak typeerde dit onlangs als een modieuze en obsessieve zaak. Maar hoe modieus is het? Literatuurtheoreticus Georg Lukács sprak in het begin van de 20ste eeuw al over onze transcendentale thuisloosheid. Sigmund FreudLees verder..

Lees meer

  Het cultuurpessimisme van G. van der Leeuw Godsdienstwetenschapper Gerardus van der Leeuw (1890-1950) was een cultuurpessimist. Hij had moeite met de moderne levensstijl, die hij leeg en oppervlakkig vond. In Balans van Nederland (Amsterdam 1945) geeft hij hieraan uitdrukking. ‘De radio zendt nietszeggende praatjes zonder inhoud en boodschap uit. De bioscoop brengt de mensenLees verder..

Lees meer

  De geloofspraktijk van het moderne wonen beschouwde het ‘keurige kerngezin’ als hoeksteen van de samenleving. De man had als kostwinner zijn werk buitenshuis, daarom speelde de huisvrouw een cruciale rol als regisseuse van het gezinsleven. De architectuur leverde daarvoor het toneel en decor. Het kerngezin was een uitvinding van de moderne verstedelijking en verburgerlijking,Lees verder..

Lees meer

  Bij het verband tussen architectuur en religie denken we vooral aan kerkgebouwen, en tegenwoordig vooral aan het behoud en (her)gebruik ervan. Het zijn symbolen van geloof, sacrale dingen, die respect verdienen. Zelfs niet-kerkelijke personen kunnen ze waarderen als monument. Maar het verband tussen architectuur en religie gaat verder en beïnvloedde ook – minder opvallendLees verder..

Lees meer

Architectuur en theologie   In een artikel over de ‘ethiek van het lege kerkgebouw’ pleit theoloog en architectuurhistoricus William Whyte voor een theologie van de architectuur (Journal of Anglican Studies, Vol. 12, nr. 2, 2015). En inderdaad, in de hevige discussie over leegstand en herbestemming van kerkgebouwen is de theologie opvallend afwezig. Er wordt inLees verder..

Lees meer

Stad, menigte en publieke ruimte Als er weer eens een hysterische massabijeenkomst heeft plaats gevonden, vol emotie, bijvoorbeeld als een popzanger in de Arena is herdacht, een internationale voetbalwedstrijd is gewonnen of Europees kampioenschap is behaald, komen de moderne godsdienstwetenschappers of religiedeskundigen steevast met het verhaal over de behoefte aan spiritualiteit, ritualiteit, religiositeit enz. dieLees verder..

Lees meer

 logoIdW

MACAU – HETEROTOPIA

De term heterotopie is door filosoof Michel Foucault geïntroduceerd als tegenhanger van de utopie. Het begrip is al in verband gebracht met de kerk. Zowel utopie als heterotopie zijn andere plaatsen, maar er is een verschil. De hetero-topie is werkelijk, de utopie is vluchtig. De utopie is de ideale wereld, waarnaar we op zijn hoogst onderweg zijn; de heterotopie is de werkelijke wereld, fragment van een ten dele gerealiseerde utopie. De utopie is oneindig, eeuwig en gericht op het grootst mogelijke geluk voor zoveel mogelijk mensen. De heterotopie echter, is begrensd en bevolkt met mensen met een specifieke leefstijl.

Lees meer