Kanselboodschap

logo-idW-oud

 

Kanselboodschap

Het komt niet vaak voor dat de Synode een kanselboodschap aan de gemeenten stuurt. Eind november was dat het geval. De reden was de uitzonderlijke situatie waarin onze samenleving na de moord op Van Gogh terechtgekomen was. Dat schrijft de Synode. Ondanks het dringende verzoek heb ik de verklaring niet voorgelezen.

Het is mij volstrekt onduidelijk wat deze verklaring toevoegt aan het debat. Erger is dat de verklaring er op duidt dat de PKN het grote debat op dit moment gewoon mist. Dat is de reden om aandacht voor deze verklaring te vragen.

De verklaring begint met een algemene veroordeling van extremisme. Onmiddellijk wordt er aan toegevoegd: zoals dat van islamitische zijde is gebeurd. Ik wrijf mijn ogen uit. Heb ik wat gemist? Ik heb die veroordeling niet gehoord. Waar is het gesprek over de positie van de vrouw, de rol van de overheid in de Islam opgepakt? Waar is uitgesproken dat het verwerpelijk is iemand te doden omdat hij (mede) de positie van de vrouw in de Islam aan de orde stelde? Waar is de brief van de moordenaar met islamitische argumenten veroordeeld?

We gaan verder. In de verklaring wordt eenvoudigweg de verbinding tussen de moord en de Islam ontkend. Het is fout, volgens de verklaring, ‘een verband te leggen tussen deze terroristische daad met hun godsdienst’. Ik doe dat voorlopig nog even wel, niet omdat ik de Islam in een kwaad daglicht wil stellen of mij superieur voel, maar omdat Mohammed B. dat zelf doet. Hij is geen uitzondering.

Dan de zin: ‘Nu is het echter de tijd en de noodzaak om onze verbondenheid te onderstrepen en onze solidariteit te betonen’. Met wie? Ik wrijf weer mijn ogen uit. Er wordt niets gespecificeerd. Algemene fraseologie, is het. Als ik enige solidariteit voel is het in deze dagen met Ayaan Hirsi Ali, met het zoontje van Van Gogh en met Afshin Ellian en anderen die moedig het debat aangaan.

De alinea daarop stuit mij nog meer tegen de borst. Daarin wordt gesproken over de vrijheid van meningsuiting, waarvoor we zeer dankbaar moeten zijn, maar die niet gebruikt mag worden anderen te beledigen en te kwetsen. Waarom deze opmerking? Ik kan daarin niet anders dan een veroordeling van Van Gogh en van Hirsi Ali lezen. Volstrekt ongepast dus. Dan de slotzin van die alinea. ‘Een herbezinning op de ruimte voor de beleving van de godsdienst is nodig’. Ik snap van zo’n zin helemaal niets. Wat wordt daarmee in vredesnaam bedoeld?

Dan volgen alinea’s vol open deuren en algemene uitspraken. Fraai, maar nietszeggend. Open deuren en niet meer en dus een kerkelijke verklaring onwaardig.

Het meest boos maak ik mij nog om een oproep moslims en alle andere gelovigen in onze samenleving te accepteren en niet pas als ze hun geloof hebben aangepast. Precies daar gaat het nu net om: om aanpassing van hun geloof. Daar gaat het debat op dit moment over. Daar zijn Islamitische gelovigen op dit moment het meeste mee geholpen. Met die aanpassing kunnen de kerken hen zeer helpen. Zonder die aanpassing wordt het niets. Als kerken dat niet zien, plaatsen zij zich buiten het debat.

At Polhuis