COMMENTAAR (Loyaliteit)

Er is geen zaak die Nederland de afgelopen jaren meer bezig gehouden heeft dan de integratiekwestie. Kern van het dispuut was de vraag aan ´allochtone´ Nederlanders om hun verantwoordelijkheid voor hun situatie op te nemen. Dat was een trendbreuk met de situatie van de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. Niet langer werden ´buitenlanders´ als slachtoffer beschouwd; slachtoffer van uitsluiting, van discriminatie, slachtoffer van de Nederlandse samenleving. Niet langer lag het accent op verandering van de ontvangende samenleving maar op die van de nieuwkomer. Het gevolg was dat allochtonen soms op hardhandige wijze in het maatschappelijke debat ter verantwoording geroepen werden. Loyaliteit met de samenleving waarin men woonde en leefde werd gevraagd. Zij zijn zelf verantwoordelijk voor hun situatie.

Het vorig jaar verschenen rapport van de WRR gaf al aan dat er weer een kentering in de lucht zat. De aanpak van migranten werd als te hard gekwalificeerd. De schuld voor hun achterstelling werd weer gezocht bij de ontvangende, de Nederlandse samenleving. Die kentering lijkt zich nu in het nieuwe regeringsbeleid door te zetten. In een analyse van het nieuwe kabinet schrijft Hans Goslinga in Trouw (24 februari 2007) daarover: ´Met het program en de personele samenstelling verbeeldt het (nieuwe kabinet) de stap die nodig is om dit land uit de kramp van de integratiekwestie te bevrijden.

De inkt was nauwelijks droog of de discussie over de integratie laaide weer hoog op. Wilders gooide de knuppel in het hoenderhok. Bewindslieden horen de Nederlandse nationaliteit te hebben. Dat betekent afstand doen van de nationaliteit van je geboorteland. Je kunt terecht twisten of het terecht was dat Wilders dit punt op deze manier aan de orde moest stellen. Feit is wel dat 60% van de Nederlandse bevolking hem begrijpt. Het laat zien dat het integratiedebat volgens Den Haag en de Nederlandse intelligentsia wellicht veranderen moet, in grote lagen van de bevolking leeft nog steeds het gevoel dat ´allochtone´ Nederlanders niet echt de keus voor Nederland of breder de Westerse samenleving gemaakt hebben. Het lijkt mij dan ook van groot belang dat de politiek de inzet van het debat van de afgelopen jaren vasthoudt, ook al kan dat er hard en soms onaangenaam aan toe gaan. Als die inzet verandert, kan het zo maar weer gebeuren dat het politieke debat en het gevoel in de samenleving, in de wijken van de steden, net als onder paars, weinig met elkaar te maken hebben. Daar schiet niemand iets mee op.

Want laten we wel wezen. De 60% (hoeveel ´allochtonen´ zullen daarbij zijn?) die Wilders begrijpen, zijn niet gek. Zij zien op de scholen, de wijken, de bedrijven, dat allochtonen nauwelijks meedoen. Zij zien dat zij ook nauwelijks pogingen doen om mee te doen met ouderraden, bewonersorganisaties, inspraakgroepen. Het gebeurt niet, ook al worden er vele pogingen gedaan hen er bij te betrekken. Is dat omdat zij met hun hoofd elders zitten; niet bereid in deze samenleving te investeren? Dat zijn dan de vragen die opkomen.

Aboutaleb reageerde op de opmerkingen van Wilders met de verklaring dat hij in Nederland begraven wilde worden. Het is de eerste Marokkaan die ik het hoor zeggen. Moedig! Had hij het ook gezegd zonder Wilders? Albayrak zweeg tot nu toe. Het zou een krachtig signaal naar de Turkse gemeenschap in Nederland zijn als zij ondubbelzinnig haar loyaliteit met de Nederlandse samenleving uitsprak door haar Turkse paspoort in te leveren. Daarmee maakt zij in het publieke debat duidelijk dat haar en de toekomst van haar Turkse landgenoten hier in Nederland ligt. Engageert u met dit land, met de buurten en de scholen enz.!

Daarop wordt door die 60% gehoopt en laat ik duidelijk zijn. Daar reken ik mij zelf ook toe.

AP