COMMENTAAR (Burgemeester)

Rotterdam schrijft geschiedenis. Januari 2009 wordt een geboren Marokkaan burgemeester van de stad. Ik geef toe het had nog mooier gekund. Met vele Rotterdammers had ik een voorkeur voor Nebahat Albayrak. Dan was er niet alleen een van oorsprong niet Nederlander, maar ook nog een vrouw burgemeester geworden. Enfin, met Aboutaleb ben ik ook tevreden. Met dank aan Heleen van Rooyen. Had zij Rob Oudkerk niet ten val gebracht, was Aboutaleb geen wethouder in Amsterdam geworden. Daar ontwikkelde hij zich, met name na de moord op Van Gogh, tot spreekmeester van degenen die met name Marokkanen en Turken op hun eigen verantwoordelijkheid voor hun situatie wezen. Met kracht verzette hij zich tegen het slachtofferdenken in deze kringen. Dat maakte hem populair in Nederlandse beleidskringen, maar maakte hem tegelijk verdacht bij vele Turken en Marokkanen. Daar werd hij als overloper, als Oom Tom, als bounty gezien. Ik kan mij dat wel een beetje voorstellen. Na aanvankelijke aarzeling omarmde zelfs Leefbaar Rotterdam de kandidatuur van Aboutaleb. Hij zei wat zij zelf ook dachten. Dat moet wel goed komen als hij zijn woorden ook in daden omzet.

Precies op dit punt heb ik mijn zorgen. Rotterdam is een gepolariseerde stad. Om niet in de zuigkracht van deze polarisatie ten onder te gaan, zal veel kracht van Aboutaleb vragen. Hij zal door Leefbaar en een groot deel van de oorspronkelijke PvdA-aanhang geclaimd worden, maar ook door de Marokkaanse en Turkse gemeenschap. Komt hij te veel in het ene kamp, dan wordt hij voor de ander ongeloofwaardig. Het gevaar is niet denkbeeldig dat dat met name voor de allochtone Rotterdammer zal gebeuren.

Aan die zuigkracht kan Aboutaleb alleen ontkomen als hij naar de oorspronkelijke autochtone bevolking van Rotterdam een even helder verhaal heeft als dat hij heeft voor de allochtone bevolking. Zoals ik zijn kritiek op het slachtofferdenken van veel allochtonen herken, zo zal de kritiek van Aboutaleb op mij herkenbaar moeten zijn voor allochtonen. Op dit punt heb ik van Aboutaleb nog weinig vernomen. Als staatssecretaris maande hij werkgevers om vooral allochtonen in dienst te nemen. Veel meer weet ik eigenlijk niet. Kortom, waarop spreekt hij de van oorsprong Rotterdammers op aan? Dat is de uitdaging waar Aboutaleb voor staat. Het lijkt mij niet eenvoudig. Ik sluit dan ook niet uit dat zijn burgemeesterschap geen succes wordt, hoezeer ik het hem en met name de stad ook gun.

Het zou goed zijn als met name kerken vanaf het begin met hem meedenken. In Rotterdam zijn er genoeg kerkelijke initiatieven die diep in de Rotterdamse samenleving verankerd zijn. Om al vast een voorschot te geven. Zou het voor de autochtone bevolking niet hetzelfde gelden als voor de allochtone? Horen ook zij niet aangesproken te worden op de eigen verantwoordelijkheid? Dient ook hun slachtoffer-denken niet gekritiseerd te worden? De huidige stad is een uitdaging. Daarin is heimwee naar hoe het vroeger was, hoe begrijpelijk ook, een rem om verder te komen. De stad is en blijft multicultureel met een verscheidenheid aan mensen uit alle delen van de wereld. Zo ziet de Nederlandse stad er uit. Het wordt tijd dat die uitdaging serieus genomen wordt.

AP