De uitslag van de onlangs gehouden verkiezingen voor de gemeenteraden geven een keerpunt aan in de politiek. In met name de grote steden nemen vertegenwoordigers van Denk – en in Rotterdam ook Nida – zetels in de gemeenteraden in. Het zijn daardoor niet langer partijen in de marge; daarvoor is hun invloed in de grote steden te groot. Moeten we met dit verschijnsel blij zijn? De reacties zijn tot op dit moment wisselend. De een vreest een toenemend isolement van Turkse en Marokkaanse bewoners, de ander juicht het als teken van emancipatie juist toe. Ik ben gematigd positief.

In de jaren tachtig van de vorige eeuw was het adagium ‘integratie met behoud van eigen identiteit’. Ook voor mij was dat een leidend beginsel toen ik in de oude wijken van Rotterdam werkte. Al had ik mijn aarzeling. Was het toch niet beter als de toen nog zo genoemde migranten geen eigen zuil zouden vormen. Maar de afstand tot de samenleving waar zij in terecht waren gekomen was zo groot en in veel gevallen was die samenleving ook niet erg open voor hen, zo niet onverschillig.

Waar we toen op hoopten, zie ik nu in de successen van Denk en Nida werkelijkheid worden. Zelfbewuste Nederlanders van Turkse en Marokkaanse origine – goed opgeleid en goed gebekt – integreren met behoud van hun identiteit. De verbeelding van onze samenleving, van de stad is sinds hun komst in de politieke arena niet langer een exclusief recht van Nederlanders met Nederlandse wortels. Dat schuurt, omdat zij vanuit hun identiteit, inclusief over de stad denken. Dat wil zeggen, het concept van bijv. de stad wordt niet langer meer bepaald door de ‘gemiddelde Nederlander’. De stad is ook hun stad! Spannende debatten worden dat.

Ik ben daar gematigd positief over. Al die debatten over integratie, die eigenlijk assimilatie bedoelden, heb ik altijd gewantrouwd. Alsof er een Nederlandse identiteit bestaat die vastligt. Geenszins, die verandert telkens opnieuw. Voor mij was en is het criterium of nieuwkomers verantwoordelijkheid willen nemen voor de inrichting van onze samenleving. Precies dat zie ik nu Denk en Nida doen. Ik zie ernaar uit hoe zij zich zullen opstellen in debatten over de komst van bijv. het nieuwe stadion in Rotterdam of over de verkoop van Eneco. Want hoe meer zij zich in deze debatten mengen, des te meer wordt de toekomst van de stad, ook hun toekomst. Dat lijkt mij winst.

At Polhuis

(In de Waagschaal, jaargang 47, nr. 5. 28 april 2018)