DRIE FAKKELS GEDOOFD IN 1564

Toen het fraaie Stadhuis in Antwerpen was voltooid lieten de Bestuurders zonder gêne er het jaartal 1564 in gouden letters op aanbrengen. Ongewild verleenden zij alle passanten ook een geheugensteun voor personen van formaat die ons in dat jaar ontvielen. Het waren (bien étonnés de se trouver ensemble) Andreas Vesalius, Jean Cauvin en Michelangelo Buonarotti.

Andreas Vesalius werd geboren te Brussel in 1514. Hij zou de eerste systematische anatoom van Europa worden. Op ter dood gebrachte misdadigers voerde hij secties uit die door tekenaars ter plekke werden vastgelegd. Die werden overgebracht op houtblokken en gedrukt. In 1543 werden die uitgegeven als De humani corporis fabrica libri septem, in plain Dutch: zeven boeken over de structuur van het menselijk lichaam. Ooit kocht ik een fotomechanische samenvatting van dit werk. Het was braakverwekkend, ik kon die gruwelijkse tekeningen niet aan. Een medisch vriendje was er blij mee. Geen wonder dat tijdgenoten van Vesalius hem dachten te vervolgen door de Inquisitie. Hij zocht zijn heil als lijfarts van Karel V, en later Philips II. Om aan vervolging te ontkomen maakte hij een bedevaart naar Jerusalem. Op de terugweg leed hij schipbreuk en stierf eenzaam op het Griekse eiland Zante.

Jeau Cauvin werd geboren te Noyon in Picardië, 1509. Over hem is zo onmetelijk veel geschreven in het herdenkingsjaar 2009 dat slechts twee opmerkingen over hem volstaan. Toen zijn collega Guillaume Farel hem de suggestie deed eens naar een vrouw om te zien antwoordde hij non enim sum ex eo genere amatorum qui ubi semel forma capti sunt vitia etiam exosculantur, ofwel ik behoor niet tot dat soort van minnaars die, als zij eenmaal door het uiterlijk schoon zijn betoverd, ook lelijke karaktereigenschappen wegkussen.

De tweede opmerking betreft de gravure die René Boyvin maakte twee jaar voor zijn dood Anno aetatis 53, profiel naar links kijkend. Denk even weg: baret, bontkraag, snor en puntbaard en U hebt de gelijkenis van de huidige heerser van het Russische Imperium. Van deze man schreef TIME magazine bij het grote interview toen hij Man Of The Year was: “Deze man doet geen enkele moeite om ook maar door iemand aardig te worden gevonden.”

Michelangelo Buonarotti werd geboren te Capresse in 1475. Zijn familie had wel oude papieren maar geen groot vermogen. Over hem is ook zo onmetelijk veel geschreven dat wij ons hier alleen maar kunnen verbazen over zijn enorm lange leven. Toen Columbus Amerika ontdekte was hij 17, toen Karel V geboren werd was hij 25. Hij was er al toen Luther werd geboren, ook toen hij stierf. Beeldhouwer, schilder en stedebouwkundige. Met het landschap hield hij zich niet bezig. De mens en de stad waren zijn ankerpunten.

Lieve lezer, ga naar Antwerpen. Zet u op een terras met uitzicht op het jartal 1564. Bedenk: zonder Vesalius waren wij niet zo gezond als nu, zonder Cauvin was de kerk nog in haar slaap van 15 eeuwen, zonder Michelangelo hadden de St. Pieter en dit Stadhuis niet hun vorm. Laat een glas bourgogne voor u inschenken; hef dat omhoog naar het jaartal en zeg uit de grond van uw dankbare 21^e eeuwse hart, met een knipoog naar Multatuli: Toortsen van de Renaissance, ik groet u allen zeer.

   C. Balk

Auteur is emeritus predikant in Tholen