Wat zullen wij dan slaven totterdood (meditatie)

logoIdW

Exodus 20, 8-10a

 

Werkdruk is een serieus probleem aan het worden. Het is steeds vaker onderwerp van gesprek op huisbezoek, aan tafel bij vrienden of als ik mijn zus of broer spreek. Dan gaat het bijvoorbeeld over die langdurig zieke collega. De teamleider, die almaar werk naar dat ene gemeentelid toeschuift, want hij zegt toch nooit nee. De stress dat werk niet afkomt. Bij de voordeur wordt gewezen op de tas in de gang: ‘Dit is nu al het derde weekend op rij, dat ik werk mee naar huis heb.’ Of ik hoor mijn broer door de telefoon verzuchten: ‘Ik moet weer solliciteren, want mijn contract kan niet meer verlengd worden.’

In het tijdperk van de digitale revolutie staat alles in het teken van presteren. Anders dan ten tijde van de industriële revolutie, kunnen we de slechterik, die zijn werknemers uitwringt, niet meer aanwijzen. Het is frustrerend om in elk gesprek steeds weer uit te komen bij de constatering, dat het de politiek, werkgevers, werknemers en vakbonden schort aan macht om dit kwaad weg te nemen of een halt toe te roepen. Het is namelijk een systematische keuze van de samenleving als geheel om permanent de productie te verhogen en te verbeteren. Dat alles ondergeschikt wordt gemaakt aan het leveren van de gevraagde arbeid, ligt heus niet alleen aan het economisch denken. Dat we onszelf geen rust meer gunnen, is dat niet ook vanwege de hypotheek of die mooie lease auto, die je mag gaan rijden in je nieuwe functie. Een reden om al maar door te gaan kan ook zijn omdat we sparen voor later. Zodat we straks onze eigen zorg kunnen inkopen.

Heeft de kerk als het gaat over arbeid de samenleving niet heel beslissende dingen te zeggen. Zeker wanneer mensen in de knel komen. Vanwege het sabbatsgebod mag het toch niet zo zijn, dat we de werkdruk als een noodzakelijk kwaad of een nou eenmaal niet te tackelen probleem accepteren. Het wil toch wat zeggen dat de eerste dag, die de mens krijgt van God, de sabbat is. De dag waarop God viert en rust. Wil dat niet zeggen, dat vieren en rusten voorrang hebben boven arbeid?

Daarom bidt mijn ouderling in Asch op zondagmorgen als hij dienst doet steevast: Geef, Heer, dat de vreugde en de rust die Gij ons schenkt deze zondag ons mag vergezellen heel de week bij alles wat onze hand vindt om te doen. Dit bidden we u, Heer, niet omdat we het verdienen, maar uit genade alleen. Amen.

 

Machteld de Mik-van der Waal