Op een vergadering waar de geopolitieke beschouwingen ons om de oren vlogen, stelden we ons de vraag: Wat schrijven we over de oorlog? Er ziin enkele boeiende, doorgaande discussies die in ons tijdschrift aandacht verdienen – het gaat om niet minder dan ‘de joden’ in het evangelie van Johannes of om het vraagstuk Israël en de Palestijnen – maar willen we met het oor op de schrift en het oog op de wereldsamenleving theologiseren, dan dienen we ook te schrijven over de Oekraïne.

We beginnen echter bij het begin: de Thora. Rinse Reeling Brouwer schrijft over een hartstochtelijke pleidooi voor het belang daarvan bij Herman van Praag, hij eindigt er echter mee dat hij van zijn stuk werd gebracht. Vervolgens zet Reinier Gosker niet alleen het gesprek voort, maar brengt het ook verder als hij zijn eigen ‘oefening in anders lezen’ van het vierde evangelie met ons deelt. Dat daarbij de context van de eerste christenen, de analyse van de economie en de kostprijs van het geloof toen, de zogenaamde Fiscus
Judaïcus, meespeelden, beschrijft Kroesen helder.

Dan volgt een bijdrage van Bram Grandia, waarin hij ingaat op eerdere bijdragen van At Polhuis. Een gesprek tussen deze beide leerlingen van Miskotte wordt het niet echt, constateren ze ook zelf. Harry Pals vermoedt
bij allebei een ander vertrekpunt en doet een poging ze binnen één perspektief te brengen. Voorlopig sluiten we hiermee deze discussieronde.

Dan de Oekraïne. U kunt lezen over de Johanneïsche ziel, het Russische verlangen naar lijden, en nog veel meer in een bijdrage van Kees Doevedans die met de nodige slagen om de arm bij Schubart en Snyder als deskundigen het oor te luister legt. Bij Coen Constandse borrelden herinneringen op aan openingszinnen van Levinas in zijn hoofdwerk. Wie ze (her)leest beseft weer waarom het soms ook platgetreden pad van diens
filosofie juist inzet waar het inzet: het gelaat van de ander. Karel Blei, met zijn hart voor en ervaring in de oecumene, hebben we bereid gevonden zijn reflecties naar aanleiding Rusland en de Oekraïne te delen. Udo Doedens schrijft in zijn commentaar over de blijvende voorsprong van de pacifist. Het lijkt hol en bol met het thema van de meditatie.

We zien als redactie uit naar de ontmoetingsdag met u en jou als lezer op 19 mei. Elkaar ontmoeten rondom het vierde evangelie in de nabijheid van de St. Jan: is dat geen wenkend perspectief? We hebben gesproken over flyers daarvoor, maar dat is niet zo onze stijl. Een paar woorden op papier, geen plaatjes, dat is toch genoeg?

Peter Verbaan

In de Waagschaal, jaargang 51, nr. 4. 2 april 2022