Bij Genesis 6:22 en 18:22

‘Dat jij woorden vindt voor een ander, dat is het priesterlijke’, zo valt elders in dit nummer te lezen. Bedoeld zijn woorden om een ander, die zelf de woorden wel zoekt maar niet kan vinden, over te zetten naar God.

De Bijbel kent ook priesterlijke woorden voor wie niet eens naar woorden zoeken. Dat gaat nog een stap verder. Niet alle bijbelheiligen gaan deze tweede mijl. Noach is in dit opzicht minder priester dan Abraham.

Als Abraham hoort van de mogelijke ondergang van Sodom en Gomorra, valt hij stil. Hij kan nog niet handelen. “Toen gingen de mannen weg, naar Sodom, maar Abraham bleef voor de Heer staan.” (18:22) Het oordeel verbijstert hem. Hij zoekt naar woorden. Waagt het dan om iets voor Sodom en Gomorra te zeggen. Hij treedt voor de steden tussenbeide, zelfs waar deze steden daar niet om gevraagd hebben.

Maar als Noach hoort van de ondergang van de wereld, valt hij niet stil en blijft hij niet staan. Monter pakt hij hout en pek en gaat aan de slag. “Noach deed dit; hij deed alles zoals God het hem had opgedragen” (6:22). Hij waagt het niet om iets tegen Gods oordeel in te brengen en treedt niet voor de wereld tussenbeide om de zondvloed af te wenden. Hij weet genoeg.

De dreigende zondvloed is weer helemaal terug, ook als een oermotief in recente klimaatliteratuur. Wat is de rol van de kerk? Alles doen zoals God het gezegd heeft en hard doorwerken aan de ark? Weten we genoeg? Of lukt het niet, vallen we stil, zoekend naar woorden. En wagen we het om iets voor de wereld te zeggen, tussenbeide te treden voor God, ook als de wereld daar niet om vraagt.

Abraham gaat de volgende ochtend de berg op om te zien wat God heeft gedaan. Hij weet dat hij er vrij van is. Maar Noach heeft een wereld ten onder zien gaan zonder dat hij priester is geweest. Na het offer legt hij een wijngaard aan en wordt dronken.

Als Jezus zelf priesterlijk bidt, bidt Hij niet voor de wereld (Johannes 17:9). Dat is echter niet het niet-bidden van Noach. Hij zendt juist de zijnen opdat de wereld gelooft dat God Hem gezonden heeft. Want Hij is het priesterlijke Woord dat God voor óns gevonden heeft.

Cees-Jan Smits

In de Waagschaal, jaargang 52, nr. 7, 1 juli 2023