Commentaar

De nieuwe scriba van de Protestantse kerk, René de Reuver, wil de contacten met migrantenchristenen aanhalen. In zijn persoptreden bracht hij dat als verrassende prioriteit naar voren. Hij liet het ook zien. Een vertegenwoordiger van migrantenkerken deed mee aan zijn inzegening en er  trad een orkestje op van kinderen met een Indonesische achtergrond uit de wijk Moerwijk (Den Haag), waar hij jarenlang predikant is geweest.

René de Reuver en zijn team presenteren zo de kerk als een verbinder in de nieuwe samenleving. Ze geven een helder signaal dat de kerk niet iets van vroeger is en dus zijn tijd gehad heeft. In het Nederland van de toekomst kan de kerk, die naar zijn aard geen grenzen kent, een belangrijke verbindende rol spelen.

Dat is nodig. In de discussies rond Zwarte Piet en de asielzoekerscentra is een harder en openlijker racisme ontstaan. Tegelijkertijd manifesteren goed opgeleide jongeren met Afrikaanse, Surinaamse, Turkse of Marokkaanse wortels zich nadrukkelijk. Ze eisen hun plaats op en kaarten racisme aan. En slaan daar – zoals dat gaat – ook in door. Voor de samenleving zou een meer multiraciale kerk een groot goed zijn.

Ook de vergrijzende Nederlandse kerk kan een oppepper gebruiken. Er gloort ergens een perspectief van opbloeiende gemeentes, een krachtigere plaats in de samenleving en een vrolijkere en diepere spiritualiteit.

Makkelijk is de verbinding tussen Nederlandse en allochtone christenen niet. Allochtone christenen vormen veelal eigen gemeenschappen. Daar hebben ze hun handen aan vol. Andere contacten hebben geen prioriteit. In  gemeentes met een Nederlandse oorsprong ondervinden migranten onhandigheid, onwennigheid en alledaags racisme. De autochtone vergadercultuur schrikt af. Ook in Katholieke kerken, waar allochtone christenen veel makkelijker de ‘gewone’ mis bezoeken, blijft het kader Nederlands. Soms blijven contacten met allochtonenkerken beperkt tot de verhuur van een kerkgebouw, waardoor allerlei huur- en beheerconflictjes de contacten beheersen.

Christenen in Nederland kijken steeds meer over de grenzen van hun eigen kerk. Die grenzen vervagen ook. Ik hoop er op dat de Protestantse Kerk onderdeel wordt van een brede beweging van reformatorische, evangelicale en katholieke kerken met poreuze grenzen en veel gezamenlijkheid. Het zou prachtig zijn als christenen met een migratieachtergrond mee doen aan dit proces naar een nieuwe katholiciteit. En zeker moeten ze volop welkom zijn in de Protestantse Kerk. Dat vereist duidelijke stimulansen en toerusting voor predikanten en gemeentes vanuit de kerkleiding. De scriba en zijn team hebben een mooie en belangrijke taak op zich genomen.

Coen Wessel