Exegetische miniaturen – Markus 1,1-4a, 9a

logoIdW

 

1 Begin van het Evangelie van Jezus Christus.
Zoals geschreven is in Jesaja de Profeet:
Zie, ik zend mijn bode voor uw aangezicht
die uw weg bereiden zal.
Zo geschiedde het dat Johannes doopte in de woestijn… (Markus 1, 4-8)
En zo geschiedde het dat Jezus in die dagen Nazareth in Galilea verliet
en zich door Johannes in de woestijn liet dopen…. (Markus 1, 9-11)

Alle Evangelisten doen hun best hun min of meer biografisch schrijven over Jezus te verbinden met het eerste Testament. Markus doet dat via Deutero-Jesaja. Zie hier de tekst: ‘zoals geschreven is’. Mattheüs doet het via Genesis 5, ‘dit zijn de verwekkingen van’, en roept daarmee de geschiedenis van Israël op, van Abraham tot David, van David tot de Babylonische ballingschap en van de Babylonsche ballingschap tot Jezus Christus. Lukas doet het via Genesis 12 en laat Zacharias en Elisabeth een soort remake van Abraham en Sara zijn. En tenslotte doet Johannes het via Genesis 1: in den beginne schiep God…in den beginne was het Woord. Er is hun veel aan gelegen duidelijk te maken dat het nieuwe begin op een oud gegeven steunt.

Ik wil hier met u kijken hoe Markus het doet. U kunt het zien aan de gegeven vertaling dat Markus vrij stringent met Deutero-Jesaja werkt en wel zo, dat hier gebeurt wat in Jesaja is aangekondigd. Ofwel het evangelie als verwerkelijking van de profetie.

Het zit schematisch dus zo in elkaar. Begin van het evangelie was/is de profetie. Dan volgt ‘zo gebeurde het’, de in Jesaja beschreven bode. En nogmaals ‘zo gebeurde het’, Jezus van Nazareth. Het begint in Tenach en vervolgens gebeurt Johannes en in zijn voetspoor Jezus. Dit laatste gebeuren is Markus’ onderwerp.

In vers 10 vinden we dat de hemel open scheurt en een stem zegt: deze is het. Aan het einde van het evangelie vinden we dat werkwoord openscheuren nogmaals, nu betreft het het voorhangsel van de tempel dat van boven naar beneden openscheurt. Dat is een opening naar buiten. Horizontaal wordt naar alle mensen geseind: hier is het te vinden, de weg van heil en zegen die gewezen is door Johannes de doper en betreden door Jezus messias.

Wout van der Spek

(In de Waagschaal, jaargang 48, nr. 1. 12 januari 2019)