Niet lang geleden ruimde ik mijn archief op. Veel kon ik weggooien, maar bij het stapeltje Vredeskranten uit de jaren ’70 en ’80 haperde ik. Tastbare herinneringen aan een roerige, kerkelijke periode. De kerken in verzet tegen de Koude oorlog-wapenwedloop, of als dat iets te optimistisch is, toch in ieder geval kritische vragen van de kerken bij de toenmalige ontwikkelingen. Het is bij mij niet veel anders dan bij vele anderen. Na de val van de muur ebde de belangstelling voor vredesvraagstukken weg. De Vredesspiraal, blad van de vereniging Kerk en Vrede, was het dunne lijntje dat mij nog met deze periode verbond.

In het laatst verschenen nummer wordt opnieuw aandacht gevraagd voor geweldloos weerbaar zijn. Er staan veel belangwekkende zaken in, maar één opmerking trof mij het meest. “In 2002 sprak de synode voor het laatst over oorlog en vrede”. Dan gaat het over de Synode van de Protestantse Kerk. In 2002! Ja, dat staat er echt, 15 jaar geleden! Hoe is dat mogelijk? Nederland is actief in oorlog, al vele jaren. De wereld is in staat van een permanente oorlog. Voor het eerst in lange tijd is in de Europese en Nederlandse politiek sprake van een forse verhoging van de wapenbudgetten. In een vorig nummer van Vredesspiraal wordt een bedrag van ruim 5 miljard verhoging genoemd.

Volgens de kerkorde belijdt de kerk Jezus Christus als Heer en Verlosser van de wereld en roept daarmee op tot vernieuwing van het leven in cultuur, maatschappij en staat. Is er dan, gelet op de dominante cultuur, die gekenmerkt wordt door het geloof in geweld, geen reden om te spreken? Als er dan geen synodale uitspraken zijn, dan misschien wel ‘losse’ kerkelijke verklaringen. Niets daarvan op de site van de kerk. Stilte. Het kan toch niet waar zijn dat de kerk, mijn kerk!, de huidige situatie als vanzelfsprekend, als normaal kader voor geloven aanvaardt?

Het wordt tijd dat de kerk weer leert het geloof niet alleen met ons persoonlijk leven te verbinden, maar ook met deze onheilspellende ontwikkelingen. Een breed beraad, door haar bijeen geroepen, is dringend gewenst. De noodzaak daarvan laat dit nummer van Vredesspiraal zien. Een eerste stap – voor Synode, kerkenraden en kerkleden –  is dit nummer zorgvuldig te lezen. Daarom beveel ik het graag op deze plaats aan.

Het wordt – na 15 jaar! – tijd, dat de kerk zich tegen de dynamiek van het geweld uitspreekt.

At Polhuis

Vredesspiraal is te bestellen door een mail te sturen: info@kerkenvrede.nl.