Soms kan het lijken of het christendom neerkomt op het innemen van standpunten (en dan in het bijzonder standpunten ten aanzien van de toelaatbaarheid van vrouwen in het kerkelijke ambt en het kerkelijk zegenen van niet-heteroseksuele relaties). Maar gaat het in het christendom om het innemen van standpunten? Komt de christen tot zijn bestemming in het debat en de vergadering? Dan verwart men de christen met de Nederlander.

De bijbelse slagzin ‘De vreze des HEEREN is het begin van alle wijsheid’ zet de menselijke kennis in het teken van de gehoorzaamheid. God is weliswaar een sprekende God, maar daarmee wordt niet bedoeld dat Hij discussiestukken indient waarover de mensen van gedachten kunnen wisselen. God spreekt omdat Hij niet in het verborgene wil handelen. Zijn handelen gaat voorop en het feit van zijn spreken is belangrijker dan de inhoud ervan.

Niet dat men zich niet kan verheugen in wat God zegt. Jezus lijkt het als zijn belangrijkste taak te beschouwen ‘bezig te zijn met de dingen van mijn Vader’. Maar dit bezig zijn ligt in de sfeer van het onderzoeken van en het zichzelf omvormen naar Gods woord, niet in het bepalen van zijn standpunt erover. Daarom komt Jezus ook pas aan de dingen van zijn Vader toe als Hij op Gods grondgebied is, in de tempel, en als Hij zijn ouders heeft afgeschud.

In het Oude Testament staat het schokkende verhaal van Uzza. Deze jongeman wordt door de HEER gedood omdat hij de ark van het verbond vastgrijpt die van een wagen dreigt te vallen. Zijn harde lot maakt Uzza de patroonheilige van alle welmenende gelovigen die denken de wat rommelige initiatieven van God tot een goed einde te moeten brengen. 2 Samuël 6: 9 vertelt dat David zo’n gelovige niet wil zijn. Hij trekt uit het voorval de juiste conclusie. ‘Op die dag werd hij bevreesd voor de HEER’. De plaats des onheils noemt hij ‘Perez Uzza’, ‘de breuk van Uzza’.

Dit terrein, waar iemand ten offer is gevallen aan Gods heiligheid, zou een goede vestigingsplaats kunnen zijn voor de onlangs uit een te knellende universitaire omarming weggelopen Protestantse Theologische Universiteit. Uiteraard zal het haar opdracht blijven om Gods openbaring in Christus te overdenken. Maar Perez Uzza zal haar als ‘protestantse theologische’ universiteit eraan herinneren dat kennis geen zaak is van standpunten, zelfs niet van een democratisch verband van standpunten. Kennis is weten in te stemmen met de daden van God.

Udo Doedens

In de Waagschaal, jaargang 51, nr. 6. 28 mei 2022