Op 29 oktober mogen we dus opnieuw naar de stembus. De verkiezingsretoriek is al in volle hevigheid losgebarsten, al was die tijdens de regering van het kabinet Schoof nooit echt verstomd. Partijen trachten de campagne in de richting van ‘hun’ thema te krijgen. Asiel, veiligheid, bestaanszekerheid – er is niet veel fantasie voor nodig om te weten wie waarmee gaat komen.

Achter al die thema’s zitten natuurlijk veel grotere verhalen. Of in ieder geval: dat hoop je. Een samenhangende visie op wat goed is, op wat de wereld nodig heeft, op wat recht is en rechtvaardig, op hoe mensen tot bloei komen. Kortom: een antwoord op de vraag wat mens-zijn betekent.

In zijn Kleine postille heeft Koopmans maar weinig schetsen voor bijzondere zondagen. Voor de Zendingszondag echter maakt hij een uitzondering. De schets die hij voor die dag schrijft, gaat over Psalm 9:21b. In de Statenvertaling die hij gebruikte, staat daar: ‘Laat de heidenen weten, dat zij mensen zijn.’ Ik heb dat altijd een opvallende en interessante tekstkeus gevonden voor een zondag in het teken van de missionaire roeping van de kerk. Je zou zeggen: als we nou mensen de wereld insturen, dan moet het toch gaan over God en de vraag wie de ware is, Bijbel, andere goden enzovoort. Maar Koopmans stelt voor om met deze boodschap de wereld in te trekken. Opmerkelijk – en iets om over na te denken, zeker als vandaag de vraag klinkt naar wat de kerk te zeggen heeft in de publieke ruimte. Vanuit de Schrift immers komen omtrent de vraag wat het geheim van mens-zijn is zaken aan het licht die mensen niet vanuit zichzelf weten. Koopmans zegt het met twee zinnen. De eerste keer verwijst hij naar Prediker 6:10 en zegt: Mens zijn is: in aanmerking komen voor Gods oordeel. Zijn tweede punt is: Mens zijn is: voorwerp zijn van Gods barmhartigheid.

Wie weet van zijn verantwoordelijkheid ten overstaan van de God van Israël en van zijn genade in Christus heeft daarmee een antwoord op de vraag wat mens-zijn inhoudt dat nogal verschilt van dat van vele anderen. Precies dat werpt ook een heel eigen licht op al die thema’s die zo hoog op de agenda staan. En het stelt zaken aan de orde die anders buiten de orde blijven. Ik hoop dat in de komende campagne meer gebeurt dan een focus op de thema’s die al zo lang het debat gijzelen en tot sjibbolets geworden zijn. Ik hoop dat doorgevraagd wordt naar de veel diepere vragen. Want die sturen uiteindelijk de uitkomsten.

Niels den Hertog

In de Waagschaal, nr. 7, 28 juni 2025