Het komt niet vaak voor, maar deze zomer gebeurde het. Een ontwikkeling die tegelijkertijd twee tegengestelde reacties oproept. Ik doel op de Griekse crisis die het nieuws beheerste. De afloop daarvan roept bij mij opluchting op, maar ook teleurstelling.

De opluchting is er omdat de kans op een Grexit aanzienlijk is afgenomen. Het uittreden van Griekenland uit de Euro, vrijwillig of gedwongen – als dat in dit geval al opgaat – was voor Europa een slechte ontwikkeling geweest. Het proces van Europese integratie dient onomkeerbar te zijn. Een uittreden van Griekenland had daar een vraagteken achter gezet. Conflicten in Europa dienen, gelet op de bloedige geschiedenis van ons werelddeel, aan de onderhandelingstafel opgelost te worden, hoe moeilijk dat soms ook is. Er komt nog iets bij. Solidariteit en bestrijding van armoede zijn waarden die bij het Europese project horen. Daaruit blijkt iets van de eeuwenlange beïnvloeding door het Christelijke geloof. Die solidariteit kost iets. In het geval van Griekenland kost het het rijke deel van Europa geld. Het zou een zwarte dag geweest zijn als die solidariteit niet opgebracht was. Zo ver is het gelukkig niet gekomen. Opluchting!

Daarmee is de teleurstelling direct verbonden. Met duidelijke stem liet het Griekse volk weten dat zij een andere, een meer socialere politiek wensten. Ik had en heb daar sympathie voor. Zoals zo vaak betalen de gewone Grieken het gelag van de crisis. Tsipras en de zijnen probeerden oprecht Europa tot een andere politiek te bewegen. Dat is niet gelukt. Niet alleen omdat de andere landen dat niet wilden, maar omdat zij het niet konden. Ook mijn verstand zegt dat de Griekse wens in de harde werkelijkheid irreëel is. Het zou de fundamenten van het huidige Europa aantasten. Die Griekse wens is op de harde werkelijkheid stukgelopen. Ik begrijp dat dus met mijn verstand, maar betreur het als ik naar mijn gevoel luister. Met het vervliegen van de Griekse droom is tegelijk de kans op een fundamenteel socialer Europa vervlogen. Ook Tsipras heeft dat inmiddels ingezien en voegt zich nu terecht naar de werkelijkheid. De teleurstelling daarover is niet minder groot dan de opluchting.

De komende maanden gaat gesproken worden over de enorme schuldenlast van Griekenland. Dat ligt in Nederland gevoelig. Ik begrijp dat wel. Niemand vindt het leuk om geld te verliezen. Toch pleit ik – en met mij hoop ik de kerken – er voor het wel te doen. Het is een teken van solidariteit en als zodanig een klein stapje naar dat niet alleen door de Grieken gewenste socialer Europa.

At Polhuis