Biografie Bazel II

 

 
Bultmann
  • Tot zijn spijt verliep het contact van Barth met weer een andere groepering niet zo goed: de zgn. school van Bultmann (Marburg), die de historisch-kritische methode bij de exegese van de N.T.-teksten hanteerden.

  • Na een vriendelijke briefwisseling met Ernst Käsemann, de nieuwtestamenticus van Tübingen (januari 1960) nam deze een uitnodiging van Barth aan (mei 1960) “om van gedachten te wisselen over het probleem van de verhouding tussen de exegetische en “systematische” theologie dat ons blijkbaar beiden verontrustte.”

  • Barth verblufte Käsemann meteen door met de “eenvoudige vraag te beginnen: “vertelt u me eens wat “historisch”, wat “kritisch “ en wat het koppelteken tussen deze beide woorden betekent?!”

  • Uit de rest van het gesprek bleek in ieder geval dat Käsemann diegene van de vertegenwoordigers van de “school van Bultmann” was met wie Barth kon hopen het eerst tot overeenstemming te komen.

  • Deze “school” (en niet meer zozeer de meester Bultmann zelf) gaf in Duitsland “met haar experimenten van de vroegere aanhangers van Bultmann” (die overigens onderling ernstig met zichzelf in tweestrijd geraakt waren) de toon aan.

  • Barth kon die experimenten niet als vruchtbaar en bevorderlijk beschouwen: “ik vond en vind dat de huidige oudtestamentische wetenschap vooral wat de oude en altijd nieuwe thema’s “geloof en geschiedenis” betreft over het geheel genomen op een veel betere weg was dan de toonaangevende (d.w.z. de van Bultmann afkomstige nieuwtestamentici), die tot mijn niet geringe verbazing opnieuw “met zwaarden en stokken bewapend op zoek waren naar de historische Jezus”, iets waaraan ik nog altijd niet zou willen meedoen.”

  • Net zo min als dit “zoeken” naar een “Jezus van vóór Pasen” (d.w.z. een Jezus van wie men zijn verrijzenis buiten beschouwing laat) kon Barth de poging goedkeuren van de vertegenwoordigers van deze “school” (met name Ebeling) om de theologie in het kader van een “geïsoleerde geloofsleer” te persen en wel een geloof waarbij het ook nog wezenlijk zou zijn geen “persoonlijk object” te hebben. Deze poging kon hij alleen als een theologische achteruitgang zien.

  • “De 19de eeuw is op de lijn van Bultmann weer voor velen een verloren en opnieuw terug te veroveren paradijs geworden, waarvoor en waartegen wij – de geschiedenis verloopt nu eenmaal in zulke spiralen – nauwelijks nog iets effectiefs kunnen doen.

  • “Onlangs las ik ergens, dat een “na-Barthiaanse” tijd op het punt staat uit te breken! Naar aanleiding daarvan heb ik tegen mijn studenten gezegd dat dat zo wel kan zijn, maar dat zij duidelijk voor ogen moeten houden dat het nu hun taak is het op verantwoordelijke wijze anders en beter te doen!!”

  • Barth was van mening dat de hegemonie van deze “school van Bultmann” “in nauwe samenhang gezien moest worden met datgene wat ik als politieke, kerkelijke en kerkelijk-politieke reactie in West-Duitsland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog steeds bedroevender ben gaan vinden: in de theologie regeren de aanhangers van Bultmann van allerlei pluimage, en in de politiek regeert de onverwoestbare Adenauer!”

  • In ieder geval vroeg Barth zich ten aanzien van deze situatie af “wat wij – die tenslotte een theologie hebben ontworpen die beslist beter is dan die van vroeger – toch, zonder het voorlopig duidelijk te zien, niet zo goed gedaan hebben dat wij thans niet in staat zijn tegenover de algemene reactie (waartoe ik ook het doen en laten van de aanhangers van Bultmann reken) een effectief halt! en voorwaarts! te stellen.

  • De hele situatie vraagt om een nieuw lied dat voor de Heer gezongen moet. Of wij dit nog zullen zingen? “Of zouden wij allen – zowel de ouderen als de jongeren, de verstandigen als de dwazen – voor een groot gericht moeten verschijnen dat aan hen dan mores zal leren die na ons mogen komen?”

  • Daarover kan men lang en breed nadenken, iets wat ik zeer vaak doe … en dan tot de slotsom komen dat het het beste is een psalm of een lied van P. Gerhardt (bijv. “Du bist ein Mensch, das weiszt du wohl”) en het desbetreffende te zuchten en te hopen!”

  •  

Pagina's: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10