WARTE NUR, BALDE RUHEST DU AUCH

Op een snikhete middag samen wandelend langs een belommerd pad, zoals elke dag, kwam mij bovenstaande regel uit een lied of gedicht in gedachten. Het vervulde mij met enige weemoed. Mijn man en ik zijn inmiddels allebei oud, vandaar de weemoed.
Ik wist niet meer uit welk gedicht deze woorden kwamen.

Thuis zocht ik het op door te googelen. Ik vond het meteen. Er waren tal van verwijzingen naar Wandrers Nachtlied van Goethe (1749-1832). En wel naar het tweede gedicht met deze titel, ‘ein Gleiches’, dat Goethe op 6 september 1780 met potlood op de houten wand van een jachthut op de Kickehahn bij Ilmenau had geschreven. Het is het beroemde:

Über allen Gipfeln ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.

(Gipfeln zijn toppen van bergen, Wipfeln van bomen)

Toen Goethe dit schreef was hij 31 jaar!

Ik las ook het volgende: In augustus 1831, een half jaar voor zijn dood, bezocht Goethe met ingenieur Mahr de hut voor de laatste keer. Hij klom meteen naar boven om te kijken of het gedicht nog te lezen was. Mahr heeft hierover het volgende geschreven:

Goethe las de paar regels en tranen liepen over zijn wangen. Heel langzaam trok hij een sneeuwwitte zakdoek uit zijn donkerbruine lakense jas, droogde zijn tranen en zei met zachte, weemoedige stem: Ja, warte nur, balde ruhest du auch!

Hij zweeg een halve minuut, keek nog een keer door het raam naar het donkere dennenbos en keerde zich naar mij toe met de woorden: Laten we gaan.Goethe is 82 jaar geworden.

Ik vond ook nog een aantal parodieën op het beroemde gedicht, o.a. het volgende huiveringwekkende, dat in 1943 in Der Stürmer, de spreekbuis van Hitler en zijn Nazi’s, is verschenen, maar al uit 1893 stamt:

In allen Börsensalen ist Ruh’.
Von den Kindern Israëls
Findest du
Kaum einen Hauch.
Da drüben noch einige Schreier.
Aber warte nur, Abraham Meijer,
Balde ruhest du auch.

Laura Reedijk-Boersma