COMMENTAAR (Het gelijk van Wilders)

Het meest schokkende nieuws van de Algemene Beschouwingen was het bericht dat in een poll Wilders als winnaar van het debat werd uitgeroepen. Geen wonder dat na de beschouwingen politici zich afvroegen hoe zij hem konden stoppen. Het goede antwoord was nog niet gevonden. Hem aanvallen leidt alleen maar tot nog meer aandacht en nog meer groei van zijn achterban. Hem negeren kan ook niet omdat zijn aanhang daarvoor te groot is.

Ik kijk naar Pauw en Witteman. Getracht wordt een oplossing te vinden. Er heerst eenstemmigheid. Wilders moet bestreden worden. Zijn extremiteit moet aan het licht komen. Dan zal de achterban wel inzien dat hij een dwaallicht is. Ik geloof er niets van, dat hij zich door zijn radicale uitspraken van zijn achterban vervreemdt. Het tegendeel lijkt mij eerder waar. Hij beweegt zich er al radicaliserend juist naar toe. Geestelijke luiheid voortkomend uit een zelfingenomen geloof in eigen gelijk vind ik dit soort analyses. Zo is Fortuyn ook groot geworden.

In het pastoraat heb ik, toegegeven met enige moeite, moeten leren dat het bestrijden van de mening van een andere weinig effect sorteert. Hoe harder ik a roep, des te luider zal de ander zijn punt vasthouden. Die dynamiek wordt alleen doorbroken als ik de waarheid van de ander herken en benoem. Dan komt het gesprek verder en worden de gesprekspartners voor een verdere polarisering behoed. Waarom zou dat voor Wilders ook niet gelden? Bestrijden lijkt mij zinloos, ja zelfs riskant. Wie verlangt er naar dat hij de komende verkiezingen wint? Het is beter om te zoeken naar zijn gelijk in alle extreemheid waarmee hij zich uit. Dat is overigens heel wat anders dan hem gelijk geven.

Laten we het iets concreter maken. De Algemene Beschouwingen waren nog niet afgelopen of de burgemeester van Utrecht kwam in het nieuws met de opmerkelijke maatregel van een samenscholingsverbod in Kanaleneiland; nodig omdat ongeveer 100 jongeren van overwegend Marokkaanse afkomst de buurt zo onveilig maakten dat ook de politie nauwelijks nog greep had op de situatie. Daar ligt het gelijk van Wilders. Er is in de steden al heel lang een ontwikkeling aan de gang die verontrustend is. Weten de andere politieke partijen dat dan niet? Ja zeker, maar bewoners hebben niet het gevoel dat deze problematiek ook werkelijk gehoord wordt. Bestrijden van Wilders bevestigt hen alleen maar in dat gevoel. Bij Wilders hebben zij het gevoel wel gehoord te worden. Het verklaart zijn aanhang. Recht voor zijn raap betoogt hij dat deze problemen met etniciteit en geloof te maken hebben.

Het gelijk van Wilders erkennen betekent steeds opnieuw in woord en daad dit grote probleem onder ogen zien. Niet bang zijn om met hem geïdentificeerd te worden. Waarom die angst? De oplossingen die hij kiest, zijn toch niet de enige? Een indrukwekkend voorbeeld gaf Nehed Salim in Trouw (22-09-07). Zij gaat in op de oproep van Wilders om de Koran te verbieden. Zij onderkent de haatteksten in de Koran en gaat daarin een heel eind met Wilders mee. Volgt zij hem ook in de oplossing de Koran te verbieden? Dat doet zij niet. Zij roept op tot een gesprek onder Moslims om deze teksten onschadelijk te maken. Haar artikel is een van de weinige reacties op Wilders die mij hoop geven. Haar aanpak lijkt mij de enig juiste. Vandaar dit commentaar.

AP