Commentaar (Film)

De film van Wilders blijft de gemoederen bezig houden. Er is nog geen beeld van uitgezonden en nu al wereldwijd rumoer. Wat zal het worden als er daadwerkelijk een film komt en deze ook uitgezonden wordt? Zal het huidige rumoer bij het spektakel dat dan wellicht losbarst een zacht geruis zijn? Niemand weet het, maar de voortekenen zijn niet gunstig. Alleen al om die reden zijn er gezaghebbende spraakmakers in de Nederlandse samenleving die er voor pleiten de film niet uit te zenden. De vrijheid van meningsuiting is wel groot, maar moet niet misbruikt worden. Voor het geval dat de film wel uitgezonden wordt, pleiten vooraanstaande moslims er nu al voor de film te negeren. Ga niet in op de provocatie, is hun oproep.

Het valt mij op dat in deze discussie die andere film helemaal niet meer ter sprake komt. In de zomer van 2004 werd door Zomergasten de film Submission van Ayaan Hirsi Ali uitgezonden. Een felle aanklacht tegen de manier waarop vrouwen in de Islamitische wereld behandeld worden, gelegitimeerd door teksten uit de Koran. Daarna werd de film niet meer uitgezonden. Het productiebedrijf durfde het niet meer aan na de moord op de maker. De medewerkers van dat bedrijf zouden gevaar lopen. De bedreigingen uit de hoek van Moslimextremisten waren te ernstig.

Ik snap de afwegingen van de leiding van het bedrijf heel goed. Ik zou in hun schoenen wellicht hetzelfde gedaan hebben. Toch blijft het ´vrijwillig´ opgelegde verschijningsverbod wringen. Wonderlijk dat niemand het er meer over heeft; er zich bij neer lijkt te leggen. Is dat niet zwichten voor tirannen? Van Randwijk merkt dan op dat als dat gebeurt het licht dooft.

Toegeven aan de druk om de film van Wilders niet uit te zenden is een verkeerd signaal. Opnieuw krijgen extremisten hun zin. Het bevestigt hun macht die zij in eigen kring hebben en ook in de westerse wereld. Het lijkt mij zeer ongewenst.

Betekent dit een pleidooi voor de inhoud van Wilders (en Ayaans) film? Raar eigenlijk dat je dat moet uitleggen. Nee, natuurlijk. Zo was ik het ook niet eens met Reve´s beeld van God als de copulerende ezel, hoewel ik wel vind dat hij het recht had dat te zeggen. In dit verband roep ik nog maar eens de uitspraak van Kuitert in herinnering. Alles van boven komt van beneden. Zo is het maar net. Er zijn geen menselijke uitspraken die buiten de kritiek staan. Telkens opnieuw moet er verzet zijn als mensen uitspraken goddelijk gewicht geven, waar mensen van af moeten blijven. Juist dan moet er kritiek zijn, omdat er krachten aan het werk zijn, die liever onzichtbaar blijven. Die kritiek kan hard en mededogenloos zijn. Die kritiek ontkracht je niet door haar te negeren. Die kritiek neem je ter harte en verwerk je. Daar kan je en ook je geloof alleen maar beter van worden.

Dus daarom, niet zwichten, maar uitzenden!

AP