Karl Barth schreef op 31 oktober aan een gymnasiast.

In de herfst van 1963 bereidde Thomas Wipf, gymnasiast te Zurich, zich voor op en lezing over de verschillen tussen het rooms-katholicisme en het protestantisme. Hij vroeg Karl Barth om raad en deze schreef hem op de 31ste oktober van dat jaar terug. We laten vandaag, hervormingsdag 1975, hieronder deze brief van Barth volgen.

Uw brief van 11 oktober is vervelend lang onbeantwoord blijven liggen. In de huidige situatie (het concilie en de daarin tot uiting komende bewegingen binnen het katholicisme) is het wel nodig de verschillen zorgvuldig weer te geven. Zijn het wezenlijke, onverzoenlijke tegenstellingen? Of gaat het meer om een verschil in het leggen van de accenten?

Protestants: Onvoorwaardelijke voorrang van Gods vrije genade tegenover het “goede”zijn en doen van de mensen (ook wel de Christenen).

Rooms-Katholiek: Tendens om deze verhouding om te keren.

Prot.: De bijbel moet ten opzichte van de kerkelijke overlevering streng het eerste woord houden.

R.K.: Tendens om de Bijbel vanuit de overlevering te begrijpen, in plaats van omgekeerd.

Prot.: De kerk is het volk van God – in het midden daarvan zijn bepaalde dienende functies

“ambten”).

R.K.: Neiging haar wezenlijk als een priesterlijke hiërarchie te zien waaromheen het volk (“de leken”) zich moeten verzamelen.

Prot.: De eenheid van de kerk berust op Gods (in Jezus Christus door de Heilige Geest) levende Woord, alleen terloops op juridische regels.

R.K.: Neiging haar “geestelijk”karakter vanuit de juridische regeling te zien.

Prot.: Centrale betekenis van de verkondiging (preek) van het bijbelse evangelie.

R.K.: Sterker worden van de nadruk op de bediening van de zgn. “sacramenten”.

Prot.: Eerbied en dankbaarheid voor het bestaan van voorbeelden van een christelijk leven.

R.K.: Vereren en aanroepen van “heiligen”.

Prot.: In het midden Jezus Christus als ware Zoon van God en Zoon des Mensen.

R.K.: In hetzelfde midden schijnt naast Hem Maria als menselijke moeder van God te staan.

Daar hebt U zeven punten, waarmee U, wanneer U ze voorzichtig behandelt, vaste grond onder de voeten zult hebben. Voorzichtigheid is echter om twee redenen geboden:

1.omdat bij de Rooms-Katholieken op het ogenblik veel dingen in een beweging gekomen zijn, die misschien tot overeenkomsten en dan tot wijzigingen in het hele beeld zou kunnen leiden;

2.omdat wij Protestanten over het algemeen helemaal niet op het niveau van onze zaak leven, en reden hebben erop te letten, dat misschien niet de eersten de laatsten, en de laatsten de eersten worden.

Met een vriendelijke groet en alle goede wensen voor uw lezing op 22 november,

Uw Karl Barth’

Uit Karl Barth, Briefe 1961-1968 E.V.Z. Zurich; vert. A.A. Spijkerboer.

Trouw, 31 oktober 1975