TUSSEN AL HET ANDERE IN – Filmtranen

Toen ik enige tijd geleden niet in slaap kon komen, zette ik de radio aan. Met de oordopjes in kwam ik terecht in een gesprek tussen een dame en een heer. Zij hadden het over films. Snel volgden de uiterst beknopt besproken films elkaar op. Toen kwam er een bijzondere film. De vrouw zei dat zij bij het zien van die film haar tranen niet had kunnen bedwingen. De man zei dat hij de film zonder tranen had gezien, maar hij erkende dat hij een brok in de keel had gekregen. Een brok in de keel is ook erg. Zij stonden samen stil bij enige tranenfilms. De man zei dat je eigenlijk twee keer naar zulke films moet gaan. Eén keer enkel en alleen om de film en de tweede keer om te kijken naar de kijkers van de film. Als het licht aangaat zie je dan allemaal betraande gezichten. Niet alleen om te zien, zei de vrouw, maar ook om het gesnuf te horen.

Filmtranen zijn tranen door de inhoud van films verwekt. Dan kan het gebeuren dat iemand bij het zien van een film over de jonge Sebastian en zijn hond Belle zegt: ‘Ik vond het zo’n ontroerende film, tranen met tuiten heb ik gehuild’. Om dat te vervolgen: ‘En dan lekker met van die dikke tranen die over je wangen biggelen’. Filmtranen zijn ook de tranen die filmsterren moeten produceren, meestal vrouwen; de mannen slaan de handen voor het gezicht. Deze filmtranen zijn onechte tranen. Soms kan je het zien, zij biggelen niet werkelijk.

Een film met tranen in de titel is ‘De tranen van Maria Machita’ (1991) met in de hoofdrol Ellen ten Damme die een gouden harp kreeg voor haar debuut. Bij de korte samenvatting van de film springen de trranen al bijna in je ogen: Na de dood van haar ouders neemt Maria de opvoeding van haar broertjes en zusjes op zich. Haar zoektocht naar een nieuwe vader en echtgenoot eindigt bij een Turkse man.

Wel geen filmtraan, maar toch een traan die door de camera is vastgelegd, is de traan van prinses Maxima bij haar bruiloft in de Nieuwe kerk. De cameraman (of vrouw) en de kijkers zagen aankomen dat er een traan zou verschijnen op de wang van de prinses. Langzaam kwam de traan er aan. De gang van de traan langs haar neus werd gestuit door een miniem zakdoekje. Nog nooit had ik zo’n klein zakdoekje gezien.

De traan kon niet meer worden tegengehouden toen de bandoneonist Carel Kraayenhof de solo Adios Nonino (vaarwel vadertje) speelde, een tango gecomponeerd door Astor Piarolla in 1959 voor zijn zieke vader.

De prinses was toen niet de enige die moest huilen. Volgens onderzoek van NOS Kijk en Luisteronderzoek snotterden ruim 2.2. miljoen Nederlandse kijkers mee met de ontroerde prinses. Zoveel tranen vormen een stortvloed.

Er is ook een film met de titel Adios Nonino (2004), gemaakt door Isabel Capelli en Jacqueline van Vugt. De film gaat over kinderen in Argentinië die werden weggenomen van hun ouders en familie, soms meteen na de geboorte. Wat een tranen zullen er zijn geschreid door vaders en moeders, broers en zusjes. En nu zijn de destijds weggenomen kinderen op zoek naar hun identiteit. Dat gaat ook niet zonder tranen.

Michael Bource